AKP’nin “Vakıflar Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik” ve “Milli Parklar Kanunu Değişiklik Teklifi” adlı iki düzenlemesi bugün Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu’na geliyor. Teklifler, kamuya ait taşınmazların, doğal alanların ve tarihi bölgelerin yönetiminde köklü değişiklikler öngörüyor.
Vakıf Malları Artık Merkezi Yönetimde
Yeni düzenlemeyle, belediyeler ve kamu kurumlarının mülkiyetinde bulunan vakıf kökenli taşınmazlar “mazbut vakıflara” devredilerek Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün kontrolüne geçiyor. Bu değişiklikle birlikte belediyelerin ve üniversitelerin elindeki tarihi binalar, kültürel varlıklar ve gelir getirici taşınmazlar merkezi idarenin uhdesine alınabilecek.
Muhalefet, bu adımı “yerel yönetimlerin elini kolunu bağlayan, tüm kültürel mirası Saray’a bağlayan düzenleme” olarak değerlendiriyor.
Doğrudan Kiralama ve Yüzde 40 Pay Artışı Tepkisi
Teklifte, vakıf taşınmazlarının kira süresi üç yıldan beş yıla çıkarılıyor, noter zorunluluğu kaldırılıyor. Ayrıca Vakıflar Genel Müdürlüğü şirketlerine “rayiç bedelden doğrudan kiralama” yetkisi tanınıyor. Muhalefet, bu maddeyi “rekabeti ortadan kaldıran, kamu kaynaklarını belirli çevrelere aktaran özel imtiyaz” olarak nitelendiriyor.
Temsilen yönetilen vakıflardan alınan yönetim payının yüzde 20’den 40’a çıkarılması da “küçük vakıfları bitirip, iktidara yakın yapıların güçlendirilmesi” şeklinde yorumlanıyor.
İşgale Af Getiren Madde
En tartışmalı düzenlemelerden biri, vakıf taşınmazlarını haksız işgal eden kiracılara beş yıla kadar yeniden sözleşme hakkı tanınması. Muhalefet, bu maddeyi “işgale af” olarak tanımlıyor.
Milli Parklar Cumhurbaşkanlığı Denetiminde
İkinci teklif, milli parkların yönetimini Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan alarak Cumhurbaşkanlığı’na bağlı özel bütçeli idareye devrediyor. Bu değişiklikle Meclis denetimi devre dışı kalırken, “kamu yararı” gerekçesiyle enerji, ulaşım ve altyapı tesislerine izin verilebilecek. Muhalefet, düzenlemenin “doğayı ticarileştirme ve rant alanı yaratma” anlamına geldiğini belirtiyor.
Doğal Alanlarda İşletme Yetkisi Özel Sektöre Açılıyor
Yeni yetki düzenlemesiyle milli park içindeki kamp alanları, ziyaretçi merkezleri ve sosyal tesisler özel şirketler tarafından işletilebilecek. Ayrıca, Cumhurbaşkanına döner sermayeli işletmelerin sermayesini beş kat artırma yetkisi tanınıyor. Bu durum, “mali denetimin Meclis’ten Saray’a devredilmesi” olarak yorumlanıyor.
Tarihi Alanlarda Yetki Cumhurbaşkanı’na
Teklifin son bölümü, Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alanı ve Uludağ Alan Başkanlığı gibi bölgelerdeki sınırların, Cumhurbaşkanı kararıyla genişletilmesini öngörüyor. Daha önce bu kararlar, bakanlıklar ve koruma kurulları arasında ortak alınabiliyordu.
